Als je tegen iemand praat geef je met je stem, je gezichtsuitdrukking en gebaren extra betekenis aan wat je zegt. Dat doe je vaak onbewust. We doen dat tegenwoordig ook steeds vaker in geschreven teksten door het gebruiken van emoji’s. Maar dit gaat over ‘echte’ leestekens.

Hartstikke leuk zo’n 😀 of 🐶, maar het is niet altijd duidelijk wat je bedoelt en in ‘serieuze’ teksten zijn ze niet zo op hun plaats. En daarom zijn er leestekens. Niet zo leuk als emoji’s, maar goed geplaatst kunnen ze het verschil maken.
Een goed geplaatste komma
Misschien ken je de Engelse variant over het plaatsen van een komma: ‘Let’s eat, grandma’ of ‘Let’s eat grandma’. De komma is hier een kwestie van eten of gegeten worden. Op internet zijn er voorbeelden te vinden waarin André Hazes figureert. Bijvoorbeeld in een tweet aan hem gericht waarin staat ‘andré hazes we missen je pik’. Of een bericht waarin staat dat Hazes proost op de verjaardag van zijn overleden vader met de woorden ‘ik hou van je ouwe lul’. Tja, een goed geplaatste komma nuanceert de boel dan wel.
Wat zijn leestekens?
De leestekens zijn eigenlijk je stem, gezichtsuitdrukking en gebaren in een geschreven tekst. Ze kunnen de lezer helpen om een tekst beter te begrijpen. Nadeel is dat het goed gebruiken ervan wel wat meer aandacht vraagt. Leestekens kun je volgens de Schrijfwijzer in vier groepen verdelen.
Soorten leestekens
- Geleders , ; : – ( )
- Eindetekens . ? !
- Markeerder van een citaat of bijzonder woord ‘ ’ “ ”
- Overig / \ …
Eventueel kun je dit aanvullen met de apostrof, trema, afbreek- en weglatingsteken, maar die laat ik hier buiten beschouwing omdat die meer met spelling te maken hebben.
Regels voor leestekens
Ik schreef als eens eerder over het gebruik van de komma en het goede nieuws was dat er eigenlijk geen vaste regels zijn voor het gebruik daarvan. In dat artikel geef ik wel voorbeelden waarbij het plaatsen van een komma belangrijk is voor de betekenis van een zin. Lees anders de Hazesvoorbeelden hierboven nog maar eens.
Maar wat voor het toepassen van de komma geldt, geldt eigenlijk voor alle leestekens! Er is geen sluitend regelsysteem. Dat maakt dat het wel of niet plaatsen van een puntkomma of toch een komma of misschien wel een punt best wel eens een punt van discussie kan zijn. Om enige houvast te geven zal ik in een serie artikelen de leestekens toelichten zodat jij er als lezer je voordeel mee kunt doen, maar dan als schrijver 😉. Enne, komt er nu een punt achter een emoji aan het einde van een zin of niet?
Meer lezen over leestekens?
In andere artikelen in het kader van lezen over leesteken lees je over:
Geef een reactie